O szkole

Historia szkoły

Dzieje oświaty polskiej związane są ściśle z rozwojem sieci parafialnej, gdyż to Kościół zajmował się prowadzeniem szkół.
Początki szkolnictwa mieleckiego łączyć należy z lokalizacją miasta (1457) i erygowaniem parafii pw. Nawiedzenia NMP i św. Mateusza. Te dwa fakty, powiązane z niewątpliwymi aspiracjami intelektualnymi mieleckich mieszczan, pozwalają stwierdzić istnienie szkoły parafialnej w Mielcu w drugiej połowie XV wieku. Pierwsze wzmianki źródłowe o istnieniu mieleckiej szkoły pochodzą z roku 1513 i 1517, choć zasadniczy przełom w jej funkcjonowaniu nastąpił niewątpliwie w roku 1526. Program nauczania w szkole parafialnej, zgodnie z zaleceniami synodów prowincjonalnych, obejmował m.in. księgi ewangelii, listy św. Pawła i dziesięć przykazań, a więc dominowały w nim elementy nauki Kościoła.
O ile wiek XVI – „złoty wiek” kultury polskiej – zaowocował rozkwitem intelektualnym kraju, o tyle wydarzenia następnego stulecia, szczególnie „potop” szwedzki, spowodowały upadek gospodarczy, a co za tym idzie również upadek szkolnictwa.
Zauważamy to również w przypadku szkoły mieleckiej. Już w 1652 roku Ossolińscy znieśli – wprowadzony
w 1526 roku – obowiązek zaopatrywania przez dwór rektora szkoły 15 bochenków chleba i dzban piwa co tydzień. Pewien ratunek dla szkół stanowiły różne fundacje czynione przez osoby prywatne na rzecz Kościoła – przy tych okazjach zazwyczaj obdarowywano również szkołę. Budynek szkolny był coraz to w gorszym stanie. Z powodu braku nauczycieli w tym czasie pracę z młodzieżą prowadzili kantor i organista, po czym nastąpiła prawdopodobnie blisko 40-letnia przerwa w funkcjonowaniu szkoły. Zjawisko to zresztą było charakterystyczne dla całego kraju w tzw. czasach saskich.
Dopiero lata 60-te XVIII wieku przyniosły pewna poprawę. Wraz z próbami reformowania kraju przystąpiono do odbudowy szkolnictwa W latach 1770 – 72 szkoła mielecka już funkcjonowała. Jej rektorem był Maciej Janigowski.

POD ZABORAMI

W roku 1772, w wyniku I rozbioru Polski, Mielec znalazł się w granicach monarchii austriackiej. Zapoczątkowany wówczas proces unifikacyjny ziem przyłączonych objął również oświatę. Na mocy regulaminu z 1774 roku wprowadzono trzy rodzaje szkół: trywialne, główne i normalne. Obowiązkiem szkolnym objęto dzieci od 5 do 12 roku życia, choć realizację tego zapisu uzależniono od warunków poszczególnych szkół. W Mielcu utworzono – na bazie dotychczasowej szkoły parafialnej – szkołę trywialną. Utrzymanie szkoły trywialnej w Mielcu należało do dworu, parafii oraz mieszkańców Mielca, Cyranki i Woli Mieleckiej.
W roku 1817 mielecką szkołą trywialną kierował nauczyciel Gutowski, a w latach 40-tych Michał Stażek. W roku 1853 na 1168 katolików zamieszkujących w Mielcu do szkoły uczęszczało 103 uczniów. Natomiast w roku 1864 szkoła trywialna liczyła 140 uczniów, a szkółka niedzielna – 40.
W roku 1870 opiekę nad oświatą przejęły cywilne władze samorządowe. W miejsce dotychczasowych diecezjalnych
i dekanalnych nadzorców szkolnych powołano Krajową Radę Szkolną we Lwowie, której podlegały Okręgowe Rady Szkolne, a tym z kolei podporządkowano Miejscowe Rady Szkolne. W roku 1877 utworzono Okręg Szkolny mielecki obejmujący powiat mielecki i tarnobrzeski.
W roku 1868 utworzono w Mielcu dwie szkoły mieszane z jednym nauczycielem, o stosunkowo szerokim programie nauczania. Jednak już w cztery lata później, w 1872 roku Rada gminna postanowiła zorganizować 4-klasową Szkołę Główną.
W dniu 3 czerwca 1908 roku przy okazji wizytacji kościelnej odwiedził szkołę ks. bp. Leon Wałęga. Kolejny rok szkolny 1909/10 – rozpoczął się dopiero 27 września z powodu panującej w Mielcu szkarlatyny. Ze względu na wydarzenia wojenne w roku szkolnym 1914/15 nie prowadzono w szkole zajęć. Kadra nauczycielska ewakuowała się. Dopiero 19 czerwca 1915 roku powrócił do Mielca kierownik szkoły. Zastał duże zniszczenia w budynku, brak szyb w oknach, brak urządzeń klasowych itp. Przepadła większość zbiorów bibliotecznych. W tym czasie urządzono ponadto w budynku szpital wojskowy. Naukę rozpoczęto 27 lipca w wynajmowanych pomieszczeniach, by we wrześniu powrócić do własnego budynku. Pomimo trwającej wojny warunki pracy powoli normowały się, budynek stopniowo remontowano.

W ODRODZONEJ RZECZPOSPOLITEJ

Listopad 1918 roku był miesiącem szczególnym w dziejach Polski. Dzień 11-tego miesiąca ogłoszono w szkole dniem wolnym od nauki. Odbyło się wówczas nabożeństwo, po którym przemówienie do młodzieży wygłosił kierownik szkoły.
5 grudnia grono nauczycielskie złożyło przysięgę Państwu Polskiemu. W wyniku przeprowadzonej w 1921 roku unifikacji szkolnictwa wprowadzono w miejsce dotychczasowych szkół ludowych i wydziałowych, szkołę powszechną. Obowiązek szkolny trwał 7 lat.
We wrześniu 1923 roku w budynku szkolnym założono instalację elektryczną. Uruchomienie nastąpiło 14 stycznia 1924 roku. W listopadzie tego roku zamontowano na budynku szkoły zegar wykonany przez firmę Michała Mięsowicza z Krosna.
2 sierpnia 1927 roku przystąpiono do rozbudowy budynku szkolnego.
Rozpoczęto dobudowę skrzydła wzdłuż ulicy Kościelnej. Naukę w nowych pomieszczeniach rozpoczęto rok później, 10 września 1928 roku. Oprócz troski o wygląd zewnętrzny budynku dużą wagę przywiązywano również do wzbogacenia bazy dydaktycznej. We wrześniu 1930 roku oddano do użytku dla młodzieży bardzo dobrze wyposażoną pracownię przyrodniczą z wieloma pomocami do nauki przyrody, fizyki i chemii.
Z dniem 31 sierpnia 1931 roku, decyzją Kuratora Okręgu Szkolnego w Krakowie, został przeniesiony w stan spoczynku z powodu przekroczenia 60 roku życia dyrektor Szkoły Jan Ślósarek. Kierował on Szkołą przez 26 lat wykazując w tym czasie ogromną troskę o jej rozwój. Był osobą znaną i powszechnie szanowaną przez mieszkańców Mielca.Zmarł 27.12.1936 roku.
Życie Szkoły w okresie międzywojennym owocowało coraz większą aktywnością młodzieży. Analizując zapisy Kroniki Szkolnej obserwujemy stały rozwój funkcji wychowawczej i opiekuńczej Szkoły. Nauczyciele interesowali się warunkami domowymi uczniów, dla biednych zaś organizowano bezpłatne dożywianie.Stałym elementem pracy wychowawczej były uroczyste obchody świąt państwowych i kościelnych. Rosła ilość organizacji uczniowskich. 23 lipca 1929 r. , młodzież szkolna i nauczyciele wzięli udział w uroczystościach powitalnych Prezydenta RP Ignacego Mościckiego.

W LATACH HITLEROWSKIEJ OKUPACJI

Wybuch II wojny światowej uaktywnił mieszkających w okolicach Mielca osadników niemieckich. Przystąpili oni do grabieży mienia żydowskiego i państwowego, w tym również szkolnego. W szkole męskiej łupem złodziei padło wówczas m.in. wyposażenie pracowni przyrodniczej oraz świeżo zakupione wyposażenie pracowni robót ręcznych. Sam budynek natomiast nie uległ zniszczeniu. Część pomieszczeń zajęło dla swoich potrzeb wojsko niemieckie. Za zgodą władz okupacyjnych szkoła rozpoczęła działalność w listopadzie 1939 roku. opierając się przede wszystkim na kadrze z okresu przedwojennego. Z programu nauczania usunięto historię i geografię. Praca była jednak bardzo utrudniona – w budynku szkolnym usytuowano biuro wysiedleńcze, urząd leśny, część sal zajmowała żandarmeria
i wojsko.  Dzięki zapobiegliwości kierownika S. Biernackiego udało się ukryć u osób prywatnych mapy szkolne, 60% zbiorów bibliotecznych oraz część archiwum szkolnego.
Obok oficjalnej pracy w szkole wielu nauczycieli zaangażowało się w tajne nauczanie organizowane przez struktury Delegatury Rządu RP na Kraj.

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2

Mielec został wyzwolony spod okupacji niemieckiej 6 sierpnia 1944 roku. W czasie walk budynek szkolny nie ucierpiał. Jednak 15 września, trafiony pociskiem zapalającym spłonął. Pożar strawił skrzydło od strony ulicy Kościuszki. Tymczasowo pracę rozpoczęto w budynku szkoły żeńskiej. Część kadry stanowili dawni nauczyciele tej szkoły, ponadto zatrudniono kilka nowych osób. Naukę rozpoczęto 2 października 1944 roku, ale odbywała się ona nieregularnie, gdyż z pomieszczeń szkolnych korzystało również gimnazjum kupieckie.
W roku 1945 wprowadzono przepisy regulujące organizację szkół. Na podstawie ustawy o rozwoju oświaty
i wychowania z 15 lipca 1961 roku wprowadzono 8-klasową szkołę podstawową. Na początku lat 60-tych przystąpiono do rozbudowy budynku szkolnego. Dobudowano nowe skrzydło przy ul. Kościelnej. Obecnie w tej części budynku znajdują się: sala gimnastyczna, świetlica z zapleczem, biblioteka. Prace zakończono w 1968 roku.
20 MAJ 1978 ROK – ta data na trwałe wpisała się w dzieje szkoły. Wówczas to otrzymała ona swego patrona – został nim Tadeusz Kościuszko. Przyczynił się do tego ówczesny dyrektor Bronisław Patyk. Z tej okazji wręczono również szkole Sztandar ufundowany przez mieleckie zakłady pracy, Komitet Rodzicielski i młodzież.
W 1986 roku dyrektorem szkoły została mgr Stanisława Rzeźnik z jej inicjatywy dokonano radykalnych zmian w wyglądzie budynku.
2 listopada 1993 roku był dniem tragicznym dla Szkoły Podstawowej Nr 2. Około godz. 17-tej zaczął palić się strych
i ogień szybko się rozprzestrzeniał. do akcji ratowniczej przystąpiła bezzwłocznie Straż Pożarna. Przy likwidacji skutków pożaru największą pomoc okazało: Wydawnictwo szkolne i Pedagogiczne, Kuratorium Oświaty, Urząd Miejski i MPGK w Mielcu. ponadto świadczyli pomoc rodzice uczniów i ludzie dobrej woli.

Obecnie Szkoła Podstawowa Nr 2, jako najstarsza spośród mieleckich szkół była organizatorem obchodów V-ciu wieków oświaty w Mielcu. Obchody V-ciu wieków oświaty w Mielcu rozpoczęto w dniu 14 października 1995 roku
w Dniu Święta Edukacji Narodowej .

Wykorzystano publikację: Pana Andrzeja Przybyszewskiego

Skip to content